معرفی عوامل حقوقی در حقوق و دستمزد آرپا

معرفی عوامل حقوقی در حقوق و دستمزد در آرپا یکی از مهمترین اقدامات مورد نیاز جهت محاسبه حقوق و دستمزد می باشد. عوامل حقوقی شامل مزایا و کسورات حقوق و دستمزد می باشد. کاربران قبل از ثبت اطلاعات حکم پرسنلی لازم است ابتدا در برگه معرفی عوامل حقوقی در حقوق و دستمزد آرپا برخی عوامل و المان های موثر در حکم پرسنلی را تعریف کرده تا بتوان در حکم پرسنلی استفاده نمود. عوامل حقوقی تعریف شده در این قسمت برای استفاده در معرفی احکام پرسنل حائز اهمیت می باشد.

مزایا و کسورات حقوق و دستمزد پرسنل به دو دسته مستمر و غیر مستمر تقسیم می شوند. و علاوه بر آنها، تعریف انواع مرخصی، عیدی و سنوات، کارکرد خالص از الزامات بخش معرفی عوامل حقوقی می باشد.

 

برگه معرفی عوامل حقوقی در حقوق و دستمزد آرپا

در برگه معرفی عوامل حقوقی نرم افزار حسابداری آرپا سه گرید مختلف مشاهده میگردد. گرید اول مزایا و کسورات حقوقی، انواع مرخصی و تمامی موارد موثر در حقوق پرسنل تعریف میشود. گرید دوم نوع استخدام انتخاب میگردد. تنظیمات مربوط به هر عامل حقوقی از قبیل مشمول بیمه، مشمول مالیات و یا درج در لیست بیمه و مالیات نیز در این بخش فعال می شود. تاثیر این عوامل و تنظیمات صورت گرفته در حقوق پرسنل بسته به نوع استخدام پرسنل و لینک های داده شده اعمال می گردد. در گرید سوم نیز می توانیم برای عوامل حقوقی که دارای فرمول می باشند، فرمول آنها را ثبت و ذخیره نماییم. لازم به ذکر است جهت تعیین فرمول عوامل حقوقی در آرپا به هیچ عنوان نباید آیتمی را به صورت دستی وارد نمود بلکه باید از امکانات اختصاصی فرمول نویسی در گرید سوم استفاده نمود.

 

انواع تب های مختلف در معرفی عوامل حقوقی آرپا

در برگه معرفی عوامل حقوقی در حقوق و دستمزد آرپا تب های زیر وجود دارد:

1. مزایا و کسورات مستمر

2. مزایا و کسورات غیر مستمر

3. انواع مرخصی

4. کارکرد خالص

5. برای درج در فیش

6. عیدی/سنوات

در ادامه به بررسی تمامی این تب ها می پردازیم  

• مزایای و کسورات مستمر

مزایا و کسورات مستمر جز عوامل حقوقی ماهیانه و مستمر پرسنل می باشد. عوامل تعریف شده در این تب هر ماه در حقوق پرسنل موثر می باشند. در ادامه قصد داریم عوامل و فیلدهای موجود در هر گرید را به تفکیک تب های موجود در این برگه بررسی کنیم.

 

گرید اول در مزایا و کسورات مستمر

در گرید اول این تب ها، عوامل حقوقی مستمر پرسنل تعریف می گردد. برخی از مزایا مستمر از قبیل حقوق پایه، حق مسکن، حق خواروبار و طبق قانون اداره کار دارای یک مبلغ ثابت و مشخص هستند. هر سال این مبالغ توسط اداره کار به سازمان ها و شرکت ها اطلاع داده می شود. برخی دیگر مثل حق اضافه کاری، حق نوبت کاری از طریق فرمول های محاسباتی تعیین و ثبت می گردند. از کسورات مستمر ثابت می توان به حق سرویس، بیمه تکمیلی، جریمه غیبت و یا کسری کار اشاره نمود. برای تعریف یک عامل جدید در این دو تب می توان پس از کلیک بر روی گزینه جدید، در فیلد "شرح عامل" و در صورت نیاز در فیلد "شرح عامل لاتین"، عنوانی برای عامل حقوقی در نرم گرفت. گرینه "نمایش در پرینت" نیز برای نمایش عامل موردنظر در فیش حقوقی پرسنل فعال می گردد.

1. فیلد نوع مالیات و نوع بیمه

در فیلد "نوع مالیات" گزینه های مختلفی جهت تهیه دیسکت مالیات وجود دارد. با انتخاب هر یک از این موارد، عامل حقوقی مورد نظر در لیست مالیات، خروجی های حاصل از دیسکت و در نهایت در زمان بارگذاری اطلاعات در سایت اداره مالیات در فیلد اختصاصی خود قرار می گیرند. به عنوان مثال با انتخاب گزینه "اضافه کاری-مالیات" و یا با انتخاب "ماموریت – مالیات" برای عوامل حقوقی اضافه کاری و حق ماموریت در زمان تهیه دیسکت مالیات، این اطلاعات در فیلد مجزا و اختصاصی خود قرار می گیرند. و در نهایت در سایت اداره مالیات نیز در بخش های اختصاصی اضافه کاری و ماموریت نمایش داده می شود. لازم به ذکر است طبق تغییرات جدید برای تهیه دیسکت مالیات بهتر است این گزینه انتخاب گردد. برای عوامل حقوقی از قبیل حق مسکن، حق خواربار، حق اولاد و حق تاهل باید گزینه "رفاهی و انگیزشی و بهره وری" انتخاب شود.

فیلد "نوع بیمه" برای تهیه دیسکت بیمه حائز اهمیت می باشد. در خصوص لیست بیمه و تغییرات جدید در زمان تهیه دیسکت بیمه باید برای عوامل حقوقی از قبیل "حق تاهل" و "پایه سنوات ماهانه" گزینه های "تاهل-بیمه" و "پایه سنواتی- بیمه" انتخاب گردد تا با بارگذاری دیسکت بیمه این دو گزینه در فیلد اختصاصی خود قرار گیرند. در مقاله تغییرات در سایت بیمه تامین اجتماعی توضیحات مفصل آن ارائه شده است.

 

گرید دوم در مزایا و کسورات مستمر

در گرید دوم با انتخاب هر عامل در گرید اول می توان تعیین نمود که آن عامل حقوقی برای چه نوع استخدام هایی و با چه شرایطی لحاظ گردد. فرض کنید در گرید اول عامل حقوق پایه انتخاب شده باشد. در گرید دوم می توانید با انتخاب "نوع استخدام" مشخص کنید که این عامل در حکم پرسنلی کدام پرسنل اعمال گردد. لازم به ذکر است نوع استخدام هر پرسنل در برگه "معرفی مشخصات پرسنل" تعیین می شود. نحوه تعریف انواع استخدام نیز در مقاله "معرفی انواع استخدام" بیان شده است.

1. فیلد از دوره و تا دوره

پس از تعیین نوع استخدام، زمان شروع و پایان تاثیرگذاری عامل حقوقی به تفکیک نوع استخدام در فیلدهای "از دوره" و "تا دوره" مشخص میگردد. با تغییر سال مالی باید تنظیمات مربوط به حقوق و دستمزد مجدد تنظیم گردد. اگر عامل حقوقی تغییری در شرایط مشمولیت و روش محاسبه نداشته باشد، کاربر میتواند تنها در فیلد تا دوره محاسبه آن عامل حقوقی برای نوع استخدامی مورد نظر خود را تمدید نماید. اگر تغییری در مشمولیت بیمه، مالیات، سقف پرداخت و روش محاسبه ایجاد شود، بهتر است برای عامل حقوقی، ردیف جدیدی به تفکیک نوع استخدام ایجاد و تکمیل گردد. در این حالت فیلد از دوره و تا دوره مجدد تعیین می گردد. باید دقت کنید برای یک عامل حقوقی برای یک نوع استخدام تداخل دوره وجود نداشته باشد. در مقاله "تغییرات زیر سیستم حقوق و دستمزد در سال جدید" توضیحات کامل در این مورد ارائه شده است.

 

2. به نسبت کارکرد

چنانچه گزینه "به نسبت کارکرد" برای عامل حقوقی فعال گردد، محاسبه آن عامل حقوقی برای شخص به نسبت کارکرد وارد شده در برگه ثبت اطلاعات ماهیانه تعیین می گردد. و مبلغ وارد شده در برگه معرفی احکام پرسنلی مبنای این محاسبه قرار می گیرد. اگر گزینه فوق غیرفعال گردد کل مبلغ وارد شده برای عامل حقوقی در حکم پرسنلی برای محاسبه حقوق لحاظ می گردد و تعداد روز کارکرد دخیل نمی باشد. در کل این گزینه برای عواملی از قبیل حقوق پایه، حق مسکن، حق اولاد، حق تاهل، عیدی، سنوات و مانده مرخصی باید فعال باشد. ولی برای مواردی از قبیل حق اضافه کاری و نوبت کاری که به نسبت عامل کارکردی غیر از روز محاسبه می گردد باید غیر فعال باشد.

برای مثال اگر این گزینه برای حقوق پایه فعال گردد و در حکم پرسنلی نیز برای شخصی 10 میلیون به عنوان حقوق پایه در نظر گرفته باشید. ولی در فیلد کارکرد روزانه در برگه ثبت اطلاعات ماهیانه برای شخص در دوره دی ماه عدد 20 وارد شده باشد، مبلغ 10 میلیون به تعداد روز ماه (30) تقسیم شده و در عدد 20 که کارکرد ماهانه شخص می باشد ضرب می گردد. و مبلغ حقوق پایه شخص مشخص می شود ولی اگر تیک گزینه به نسبت کارکرد غیر فعال باشد، در محاسبه حقوق همان مبلغ 10 میلیون در نظر گرفته می شود و تعداد کارکرد روزانه شخص تاثیری در محاسبه حقوق پایه نخواهد داشت.

 

3. مشمول و درج در لیست (مالیات و بیمه)

اگر بخواهید یک عامل حقوقی در یک نوع استخدام در محاسبه مالیات و بیمه شخص تاثیر گذار باشد. و به عنوان عامل مشمول مالیات و مشمول بیمه در نظر گرفته شود. باید تیک گزینه مشمول بیمه و مشمول مالیات در این قسمت فعال می گردد. با فعال کردن "درج در لیست (مالیات و بیمه)" در لیست بیمه و لیست مالیات نیز ثبت و قابل گزارشگیری می باشد.

 

4. سقف پرداخت

گزینه "سقف پرداخت" جهت مواردی فعال می گردد که بخواهید برای آنها سقف در نظر بگیرید. در صورت تکمیل این فیلد برای هر آیتم، حداکثر مبلغی که در محاسبه حقوق پرسنل لحاظ می گردد، همان مبلغ مشخص شده در فیلد سقف پرداختی می باشد. لازم به ذکر است در فیلد سقف پرداخت علاوه بر سقف مبلغ می توان سقف تعداد روز را نیز در نظر گرفت. به عنوان مثال شرکت ها می توانند برای حق مسکن و حق اولاد در فیلد سقف پرداخت عدد 30 را وارد نمایند تا در ماه های 31 روزه مبنای محاسبه همان 30 روز باشد. عدد 30 روز در سقف پرداخت برای عواملی از قبیل حق مسکن، حق خواروبار، حق اولاد و حق تاهل به همراه فعال کردن تیک گزینه به نسبت کارکرد باید وارد شود.

 

5. موثر در حقوق ماهیانه

چنانچه گزینه "موثر در حقوق ماهیانه" فعال گردد، در هنگام محاسبه حقوق آن عامل حقوقی به صورت تجمیعی در فیش حقوقی در فیلد حقوق پایه قرار می گیرد. این گزینه برای حقوق پایه و پایه سنوات ماهانه باید فعال گردد ولی برای عوامل دیگر بهتر است فعال نباشد. در صورت غیر فعال بودن این گزینه، عامل حقوقی مورد نظر در قسمت مزایا و کسورات مستمر در لیست حقوق نمایش داده می شود.  

6. فرمول

در فیلد فرمول نیز چنانچه، محاسبه عامل حقوقی بر اساس فرمول باشد می توانید فرمول محاسبه آن را مشاهده کنید.  

گرید سوم در مزایا و کسورات مستمر

چنانچه محاسبه یک عامل حقوقی براساس فرمول باشد، باید فرمول آن را از طریق گرید سوم وارد شود. از طریق کیبورد عددی موجود در سمت چپ، برای وارد نمودن علائم ریاضی و اعداد و برای وارد نمودن پارامترهای موثر از قبیل ساعت اضافه کاری و ... نیز از جدول موجود در سمت راست گرید سوم استفاده می شود.

 

1. انتصاب عوامل حقوقی

با کلیک بر روی گزینه "انتصاب عوامل حقوقی..." پنجره زیر باز می شود. این پنجره در تب مزایا و کسورات مستمر دارای یک بخش می باشد. کاربر می تواند با استفاده از این گزینه عامل حقوقی موجود در تب مزایای مستمر را برای پرسنل خود در برگه معرفی احکام پرسنل وارد کند. لازم به ذکر است اگر پرسنل دارای حکم پرسنل نباشد می توان تیک گزینه درج حکم در صورت نداشتن حکم را وارد نمود.  

• مزایای و کسورات غیر مستمر

مزایا و کسورات غیر مستمر از جمله عواملی هستند که به صورت غیر محاسباتی ممکن است در برخی از دوره ها به برخی از پرسنل پرداخت و یا از حقوق آنها کسر شود. به عنوان مثال می توان به پاداش کار، هدیه تولد، پرداختی های مناسبتی و یا جرائم کاری اشاره نمود. این عوامل در گرید اول تعریف و در گرید دوم، دوره اعمال و شخص موردنظر انتخاب می گردد.

در سمت راست گرید دوم ابتدا باید دوره مالی مورد نظر خود را که قصد اضافه یا کسر مبلغ مورد نظر به حقوق پرسنل خود را دارد انتخاب نماید. در سمت چپ کاربر اقدام به انتخاب پرسنل و مبلغ مورد نظر جهت اضافه یا کسر از حقوق پرسنل در دوره انتخابی می پردازد. لازم به ذکر است جهت اضافه کردن پرسنل و مبلغ ابتدا کاربر باید پس از انتخاب دوره یکبار ذخیره سازی انجام دهد. سپس از طریق گزینه انتصاب عوامل حقوقی اقدام به اضافه کردن پرسنل و مبلغ نماید. اگر قصد اضافه کردن گروهی اشخاص را داشته باشید میتوانید از تب دریافت از طریق اکسل در پنجره انتصاب عوامل حقوقی اقدام کنید.

 

• انواع مرخصی

در تب انواع مرخصی کاربر می تواند تمامی انواع مرخصی های خود را تعریف نماید. سه مورد از مرخصی های متداول مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی و مرخصی بدون حقوق می باشد.  

• کارکرد خالص

نرم افزار حسابداری آرپا برای محاسبه حقوق نیاز به یک مبنا برای شناسایی عملکرد پرسنل دارد. در این قسمت عامل کارکردی را که مبنای ثبت خالص کارکرد ماهانه تعیین شده است معرفی می کنیم. نحوه وارد کردن کارکرد خالص در زیر سیستم حقوق و دستمزد آرپا به این شکل است که ابتدا در گرید اول نام عامل حقوق را وارد می کنیم(کارکرد خالص). در گرید دوم نوع استخدام را انتخاب کرده و شروع و پایان دوره را انتخاب کرده و در انتها در کادر فرمول، عامل کارکرد خالص را به عنوان مثال(کارکرد روزانه، کارکرد ساعتی) انتخاب می کنیم. لازم به ذکر است اگر تمام اطلاعات در زیر سیستم حقوق و دستمزد به صورت دقیق وارد شده باشد ولی کارکرد خالص آن تعیین نشده باشد، محاسبه حقوق صورت نمی گیرد.

 

• برای درج در فیش

در تب "برای درج در فیش" می توان عواملی را معرفی نمود که بیشتر جنبه اطلاعاتی در فیش حقوقی پرسنل را داشته باشد. با معرفی یک عامل در این تب، می توان در فیش حقوقی پرسنل، آن عامل را در قسمت کارکرد مشاهده نمود. این عوامل تاثیری در مبلغ پرداختی نخواهند داشت. به عنوان مثال فرض کنید حق ناهار در یک شرکت به عهده شرکت می باشد ولی بابت آن پرداختی به پرسنل صورت نمی گیرد ولی بابت اطلاع پرسنل از این عامل می توان در این تب تعریف نمود تا در فیش حقوقی درج گردد.

 

• عیدی/سنوات

در تب عیدی/ سنوات می توان عیدی، سنوات و مانده مرخصی پرسنل را تعریف نمود.

مطابق قانون در انتهای سال کارفرما موظف به پرداخت حداقل دو برابر حق السعی تا حداکثر سه برابر حقوق پایه کارکنان تحت عنوان عیدی می باشد. لذا کاربر در این تب با انتخاب عنوان عیدی در گرید اول، انتخاب نوع استخدام در گرید دوم و فرمول عیدی در گرید سوم به معرفی این عامل میپردازد. می توانید مبلغ حداکثر عیدی را (سه برابر حداقل حقوق اداره کار) در فیلد سقف پرداخت وارد کنید. لازم به ذکر است چنانچه تیک گزینه "به نسبت کارکرد" در گرید دوم برای عیدی، سنوات و مانده مرخصی فعال نشده باشد، مبلغ محاسبه شده اشتباه خواهد بود.

سنوات سالیانه از جمله موارد دیگری است که در انتهای سال به کارکنان طبق قانون اداره کار تعلق می گیرد. سنوات به اندازه یک ماه حقوق پایه کارکنان می باشد. مانده مرخصی در واقع به مرخصی های استحقاقی استفاده نشده توسط کارگران در طول یک سال گفته می شود. در این مورد امکان محاسبه و تسویه حق مرخصی و یا انتقال بخشی از آن، به سال بعد برای کارگران فراهم است. طبق قانون اداره کار، ۹ روز از مانده مرخصی استحقاقی تمامی کارگران، می تواند به سال بعد منتقل گردد. و مابقی آن براساس حقوق پایه روزانه به پرسنل پرداخت می گردد. به عبارتی تعداد روزهای استفاده نشده از مرخصی استحقاقی باید در مزد روزانه فرد ضرب شود. برای یافتن مزد روزانه می توان حقوق پایه را بر 30 تقسیم نمود. نحوه تعریف این دو عامل در این تب مشابه عیدی می باشد.

 

نتیجه گیری

یکی از مهمترین اقدامات جهت محاسبه حقوق و دستمزد در آرپا تعیین عوامل حقوقی قبل از تعریف حکم پرسنلی و ثبت اطلاعات ماهیانه می باشد. عوامل حقوقی موثر در حقوق پرسنل می تواند آیتم های مختلف از قبیل مزایا، کسورات، انواع مرخصی و عیدی و سنوات می باشد. که در بخش دوم معرفی عوامل حقوقی به معرفی آیتم های دیگر آن از قبیل مزایا و کسورات غیر مستمر، انواع مرخصی، عیدی و سنوات می باشد. در مقاله محاسبه مزایای پایان خدمت کارکنان، نحوه محاسبه عیدی، سنوات و مانده مرخصی آموزش داده شده است.