حسابداری خرید و فروش

حسابداری خرید و فروش یکی از مهمترین فعالیت های روزمره در موسسات بازرگانی می باشد. موسسات بازرگانی موسساتی هستند که از طریق خرید و فروش کالاها بدون اعمال هیچ تغییراتی به کسب سود و درآمد می پردازند. در این مقاله قصد داریم به حسابداری خرید و فروش، انواع موسسات بازرگانی و روش های ثبت سیستمی فرآیند خرید و فروش در حسابداری بپردازیم

بهتر است بدانید که در تمامی موسسات بازرگانی کار با نرم افزار حسابداری در حسابداری خرید و فروش آسان تر می شود. به همین دلیل برای مشاوره می توانید با تیم متخصص آرمان حساب تماس بگیرید. تا شما را در این زمینه به طور کامل راهنمایی کنند.

حسابداری خرید و فروش چیست؟

موسسات بازرگانی با خرید و فروش کالا بدون اعمال تغییرات، سود و درآمد حاصل می نمایند. برخی از موسسات بازرگانی به صورت مستقیم با مشتری در ارتباط هستند. و کالای خود را مستقیما به مصرف کننده می فروشند. به این موسسات بازرگانی، اصطلاحا خرده فروش می گویند.

برخی دیگر از موسسات بازرگانی کالاهای خود را میان موسسات خرده فروش توزیع می کنند و ارتباط مستقیم با مصرف کننده نهایی ندارند. به این موسسات اصطلاحا عمده فروش می گویند.

در تمامی موسسات بازرگانی اعم از عمده فروش و خرده فروش، حسابداری خرید و فروش و یا به عبارتی حسابداری بازرگانی اهمیت خاصی دارد. ماهیت اصلی خرید و فروش کالا در این موسسات بر مبنای خرید و فروش به صورت نقد و نسیه می باشد.

لازم به ذکر است تخفیفات از بخش های مهم در حسابداری خرید می باشد و فروش اعتباری در تمامی موسسات از اولویت بیشتری برخوردار می باشد. 

موجودی کالا در موسسات بازرگانی

موجودی کالا یکی از مهترین بخش های دارایی های یک واحد اقتصادی می باشد. لازم به ذکر است دارایی های یک مجموعه به دو دسته کلی دارایی های جاری و دارایی های غیر جاری تقسیم می شوند. دارایی های جاری آن دسته از دارایی هایی می باشند که امکان فروش آن ها در طی یک دوره مالی وجود داشته باشد. از این جهت موجودی های کالا جز دارایی های جاری طبقه بندی می گردند. 

روش های ارزیابی موجودی کالا

به طور کلی روش های ارزیابی موجودی کالا در موسسات بازرگانی به دو دسته ادواری و دائمی تقسیم می شود. در سیستم ادواری بهای تمام شده کالا و موجودی کالا یکبار در انتهای دوره مالی محاسبه می گردد ولی در سیستم دائمی با هر بار ورود بهای تمام شده کالا به روز می گردد و موجودی کالا نیز در طول سال مالی درگیر می باشد. برای مطالعه بیشتر می توانید به مقاله ارزیابی موجودی کالا مراجعه کنید.

حسابداری خرید و ثبت آن در حسابداری خرید و فروش

حسابداری خرید یکی مهمترین بخش های موجود در حسابداری خرید و فروش می باشد. ماهیت حساب خرید بدهکار می باشد و با افزایش خرید میزان حساب بدهکار افزایش می یابد.

همانطور که پیشتر گفتیم تخفیفات از مباحث حسابداری خرید می باشد که به چهار دسته کلی تقسیم می شود.

1) تخفیفات تجاری: تخفیفات تجاری معمولا در جشنواره ها و فروش های ویژه توسط فروشنده به مشتریان اعطا می شود. این تخفیفات در سیستم های حسابداری ثبت نمی گردد.

2) تخفیفات توافقی: تخفیفات توافقی که اصطلاحا به چانه زدن نیز معروف می باشند، توافق میان مشتری و فروشنده قبل از قطعی شدن معامله جهت کاهش مبلغ نهایی فاکتور می باشد و از آن جهت که قبل از قطعی شدن معامله انجام می گیرد در دفاتر و سیستم های  حسابداری ثبت نمی گردد.

3) تخفیفات نقدی: گاهی فروشنده برای مشتری خود شرایطی را جهت تسویه فاکتورهای غیر نقدی تعریف می کند. در چنین مواردی فروشنده برای تشویق مشتری جهت تسویه زودتر از موعد تخفیفاتی را در نظر میگیرد که تحت عنوان تخفیفات نقدی قرار می گیرد

4) تخفیفات کالای معیوب : گاهی ممکن است مشتری به دلیل عیب و نقص و یا به دلیل عدم تطابق کالای ارسال شده با نمونه خریداری شده، درخواست مرجوع بخشی از کالا را داشته باشد. در این حالت فروشنده ممکن است جهت جلوگیری از مرجوع کالا مبلغی از فاکتور را تحت عنوان تخفیفات برای مشتری در نظر بگیرد.

حسابداری فروش و ثبت آن در حسابداری خرید و فروش

به صورت کلی فروش به دو صورت نقد و نسیه انجام می گیرد. در فروش نقدی به محض دریافت کالا توسط مشتری بهای آن به فروشنده پرداخت می گردد ولی در فروش نسیه کالا توسط مشتری دریافت شده ولی جهت پرداخت بهای آن مدت زمانی تعیین می گردد که همان شرایط تسویه می باشد. شرایط تسویه می تواند در بازه های زمانی مختلف از جمله 30 روزه، 90 روزه و … بسته به شرایط فروشنده و توافق آن با مشتری متغیر باشد.

ماهیت حساب فروش بستانکار طی دوره می باشد. به عبارت دیگر برای ثبت فرآیند فروش، حساب فروش بستانکار می گردد و حساب بدهکار بسته به نوع فروش متفاوت می باشد. اگر فروش به صورت نقدی باشد حساب موجودی صندوق یا بانک بدهکار و اگر به صورت نسیه انجام گیرد حساب دریافتنی بدهکار می گردد.

نتیجه گیری

حسابداری خرید و فروش در واقع همان حسابداری بازرگانی می باشد که فرآیند خرید و فروش در موسسات بازرگانی ثبت می گردد. همانطور که اشاره شد موسسات بازرگانی می توانند به دو صورت خرده فروشی و عمده فروشی فعالیت خود را انجام دهند. در هر دو مورد حسابداری خرید و فروش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تعیین حساب های بدهکار و بستانکار در حسابداری خرید و فروش بسیار حائز اهمیت می باشد علاوه بر موارد ذکر شده حسابداری خرید و فروش به دلیل تاثیر بر ترازنامه و صورت سود و زیان نیز اهمیت دارد.